Na het afketsen van de overnameonderhandelingen met het Belgische Bpost begin december probeert bestuursvoorzitter Herna Verhagen hen nu tevreden te stellen met dividend, bezuinigingen en een hogere winstverwachting voor 2020.

Het afketsen van de overname door het Belgische Bpost zette de druk er goed op voor bestuursvoorzitter Herna Verhagen en haar financiële rechterhand Jan Bos. 

Toen de Belgen begin december definitief de deur werd gewezen, deed PostNL een beroep op het geduld van haar aandeelhouders. Bij de jaarcijfers zou het post- en pakkettenbedrijf met maatregelen komen ‘die de waarde-propositie voor aandeelhouders verbeteren’.

Dat moment is nu gekomen. De plannen van het bestuursduo getuigen niet van heel veel fantasie. De knoppen waaraan gedraaid wordt zijn het dividend, een nieuwe bezuinigingsronde en een snellere verschuiving naar e-commerce.

Aan de reactie op de beurs af te lezen zijn beleggers overwegend teleurgesteld. Direct na opening van de handel zette de koers een daling in om rond het middaguur een verlies te noteren van ruim acht procent. Een duidelijker signaal over de teleurstelling onder beleggers konden bestuur en commissarissen van PostNL haast niet krijgen.

Inlossen

Dat de dividendbelofte nu wordt ingelost, is allerminst een verrassing.

PostNL had bij de halfjaarcijfers in augustus vorig jaar al uitgesproken in 2017 dividend te willen gaan betalen. Die winstuitkering was cruciaal om richting beleggers een signaal af te geven dat het bedrijf voldoende cash peurt uit het afleveren van post en pakketten en vertrouwen heeft in de komende jaren.

Beleggers krijgen eind april een dividend van 12 eurocent overgemaakt. Zij kunnen daarbij kiezen tussen contanten of stockdividend.

Vlak na de afsplitsing van TNT (medio 2011) keerde PostNL voor het laatst dividend uit. Beleggers ontvingen toen over boekjaar 2011 een dividend van 19,3 eurocent. Die werd volledig in PosNL-aandelen betaald. Er gingen toen dus geen contanten het bedrijf uit.

Bochten

De manier waarop de dividendbelofte wordt ingelost, is bijzonder. Bestuur en commissarissen wringen zich namelijk in allerlei bochten om toch een winstuitkering te kunnen presenteren.

De oude spelregels gaan enkele maanden nadat PostNL een overname door branchegenoot Bpost torpedeerde acuut overboord.

Verhagen en haar financiële rechterhand Jan Bos hadden de afgelopen jaren namelijk twee harde voorwaarden waaraan moest zijn voldaan voordat beleggers dividend zou worden betaald. De eerste was dat het geconsolideerde eigen vermogen positief zou zijn. De tweede de zekerheid over een kredietoordeel van minimaal BBB+.

Maar PostNL eindigde 2016 weer met een negatief eigen vermogen: 79 miljoen euro onder nul om precies te zijn. Een jaar eerder was dat nog 209 miljoen euro negatief. Het argument de afgelopen jaren was telkens dat het negatieve (geconsolideerde) eigen vermogen een dividendbetaling niet mogelijk maakte.

Verhagen ziet in dit negatieve eigen vermogen nu echter geen obstakel meer. ‘Door de verkoop van ons belang in TNT Express, de verminderde gevoeligheid van onze pensioenverplichting voor renteschommelingen en onze solide resultaten over 2016 is het geconsolideerd eigen vermogen van PostNL aanmerkelijk verbeterd’, aldus Verhagen. In de loop van 2017 verwacht Verhagen het buffervermogen weer positief te krijgen.

Op de schop

Onder de oude spelregels van PostNL zou er dus ook nu nog geen dividendbetaling kunnen plaatsvinden.

En daarom gaan de randvoorwaarden voor het dividend op de schop. De stand van het eigen vermogen is niet langer bepalend. De schuldratio wordt doorslaggevend. De nettoschuld mag niet meer dan tweemaal het bedrijfsresultaat zijn. Dat verhoudingsgetal ligt volgens PostNL nu ruimschoots onder de twee en de verwachting is dat die ratio de komende jaren verder kan worden verlaagd.

Verhagen en Bos willen voortaan 75 procent van het netto onderliggende cashresultaat uitkeren. Bovendien is het een progressief dividendbeleid, wat zoveel betekent als dat de uitkering ieder jaar zal moeten toenemen. Aandeelhouders moeten dit voorgestelde dividendbeleid tijdens de aandeelhoudersvergadering op 18 april nog wel goedkeuren.

‘Snellere transformatie’

PostNL wil de komende jaren ook sneller veranderen van een klassiek postbedrijf in een ‘leidend logistiek e-commerce concern’.

Er wordt nog meer ingezet op groei bij de pakkettendivisie. E-commerce moet in 2020 goed zijn voor 45 procent van de omzet, tegen 30 procent nu.

Het verhaal hierover is op zich wel bekend. Webwinkelen groeit nog steeds hard en het verzadigingspunt is nog lang niet bereikt. PostNL voorziet een jaarlijks groeitempo voor de pakkettendivisie richting de 10 procent. Tegelijk moeten de marges op peil blijven. Vorig jaar zat de pakkettendivisie op 11 procent winstmarge.

Echt veel schot zit daarin overigens niet. De marge schommelt al vier jaar rond die 11 procent. Dat laat zien dat PostNL de volumegroei onvoldoende weet te vertalen in winstgevende groei. Dat komt onder andere door scherpe concurrentie, maar ook doordat PostNL alsmaar meer geld kwijt is aan onderaannemers die namens het bedrijf de pakketten bezorgen.

Nieuw vergezicht

Verhagen noemde dit tijdens de jaarcijferpresentatie in een Amsterdams hotel aan de Zuidas een ‘snellere transformatie’. Om dat voor elkaar te boksen zijn volgens de bestuursvoorzitter in 2017 wel extra investeringen nodig in sorteer- en bezorgcentra in de Benelux. Deze moeten in 2018 of 2019 opengaan.

Het komend jaar zal dat vreten aan het resultaat. De winstverwachting, PostNL hanteert het onderliggende cash bedrijfsresultaat als graadmeter, zal daardoor lager uitvallen. De eerder aangegeven bandbreedte van 230 tot 270 miljoen euro is van tafel en vervangen door een boven- en ondergrens die beiden tien miljoen euro lager liggen.

Daarna moet het vliegwiel gaan draaien. Voor 2020 presenteert Verhagen beleggers een nieuw vergezicht en mikt op een onderliggend cash bedrijfsresultaat tussen de 310 miljoen euro en 380 miljoen euro. Dat is ruim een kwart hoger dan over het afgelopen jaar.

Naar België

PostNL zag Bpost niet zitten, maar vindt België als markt wel aantrekkelijk. Heeft de afgeblazen fusie met Bpost PostNL op een idee gebracht? Het lijkt er bijna op. Het Nederlandse bedrijf legde nooit veel nadruk op zijn activiteiten in België, maar uit de presentatie van de jaarcijfers blijkt dat het bedrijf toch kansen ziet bij de zuiderburen.

Een van de kernpunten om de transformatie van post- naar pakketbedrijf te maken is het ondersteunen van Nederlandse klanten met hun expansie in België.

PostNL wees erop dat het inmiddels ook heel Wallonië kan bedienen en liet weten dat het serviceniveau bij de zuiderburen naar hetzelfde niveau als in Nederland wordt getild.

In het jaarverslag is te lezen dat met de al geopende achttien nieuwe centra een investering van 240 miljoen euro was gemoeid. Ervan uitgaande dat de investering in de twee Belgische centra dezelfde omvang heeft, gaat het dus om een investering richting de 30 miljoen euro in het land.

De avonturen van PostNL in Duitsland en Italië zijn overigens al jaren weinig succesvol. In totaal haalde het bedrijf buiten de eigen landsgrenzen een omzet van één miljard euro, op een concernomzet van ruim 3,4 miljard euro.

Maar waar Nederland een marge oplevert van zo’n tien procent, hebben de buitenlandse activiteiten een marginale winstmarge van 1,4 procent.